De tweede coronagolf verstikt de cultuursector nog verder. Theaters, operahuizen, musea, concertzalen zijn allemaal plaatsen die hun deuren moesten sluiten, en dat terwijl ze geen bron van besmetting waren (Engels). Sinds het begin van de Covid-crisis hebben regeringen zonder enig onderscheid hele sectoren van de economie getroffen, waardoor een mogelijk herstel nog hypothetischer wordt. Het onderbenutten van culturele sites bood echter een unieke kans om een nieuw publiek aan te trekken en te laten inzien hoe cruciaal het belang van de klantenbinding is.
De impact van Covid-19 op de cultuursector in cijfers
- 47% van de Fransen is van plan het aantal culturele uitstapjes te verminderen (bron: enquête l’œil du public)
- Bezoek aan in het Louvre daalt met 75% in juli 2020 en met 60% in augustus 2020.
- >50% van de bezoekers van het Louvre in juli (200.000) waren Fransen
- 2,7 miljoen banenverlies in de culturele sector in de Verenigde Staten
- Het Victoria & Albert Museum in Londen zal 10% van zijn personeel schrappen om 10 miljoen pond te besparen
- Het Museum of Modern Art (MoMA) in New York City heeft 17% van zijn werknemers ontslagen
- Het Musée d’art contemporain (MAC) van de stad Quebec verloor 5% van zijn inkomsten uit de ticketverkoop
- De inkomsten van het Victoria & Albert Museum daalden met 70% en het aantal bezoekers met 85%
- In België ontving het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten (Brussel) gemiddeld 800 bezoekers in het weekend en 300 in de loop van de week. Onder normale omstandigheden bedraagt de maximale capaciteit 10.000 bezoekers per dag
- Tussen 10% en 40% van het personeel van Engelse musea zal worden geschrapt
- Er zijn drie keer minder bezoekers voor het Paleis van Versailles
- De financiële inkomsten in de kastelen van de koningin van Engeland zijn met 89% gedaald en 145 functies zullen worden geschrapt
- Het Brooklyn museum verkocht een dozijn werken, waaronder een Cranach voor 5 miljoen dollar
- Het Royal Opera House in Londen moest een schilderij van David Hockney verkopen voor 12,8 miljoen pond om de kosten te dekken
- De directeur van Tate Gallery verwacht dat de opkomst op lange termijn met 50% zal dalen
Gevolgen op de korte termijn van de Covid-crisis voor cultuurlocaties
Het rampzalige beheer van de Covid-crisis luidt voor de culturele sector een somber vooruitzicht in dat zelfs een totalitaire leider niet had kunnen verwachten. In onze “socialistische” landen, zoals de Amerikanen het verwoorden, wordt personeel tijdelijk ontslagen in afwachting van betere dagen. Maar in liberale landen is de remedie erger dan de kwaal. In de Verenigde Staten zijn al 2,7 miljoen banen in de culturele sector verloren gegaan. In het Verenigd Koninkrijk zal een grootschalig bezuinigingsplan worden ingevoerd dat zal leiden tot het verlies van duizenden banen. Het prachtige Victoria & Albert Museum zal 103 banen (Engels) schrappen om 10 miljoen pond te besparen. De Royal Academy of Arts schrapt 40% van haar personeel (Engels), Tate Gallery 313 banen (Engels). Zelfs Britse eigendommen van de Britse kroon worden getroffen. Haar inkomsten zijn met 89% gedaald als gevolg van de opgelegde sluitingen en het resultaat is een besparingsplan voor 145 banen (Engels).
Om hun vaste kosten te dekken hebben de instellingen hun familiejuwelen verkocht. Het Brooklyn Museum (New York) verkocht 12 schilderijen, het Royal Opera House in Londen een werk van David Hockney voor 12,8 miljoen pond. Deze vlucht vooruit doet denken aan het faillissement van de stad Detroit, dat bijna leidde tot de verkoop van de collecties van het Museum voor Schone Kunsten van de stad. Het waren ook financiële moeilijkheden die de grote Engelse landeigenaren ertoe hadden aangezet hun mooiste werken, die rond de eeuwwisseling van de 19e eeuw door Amerikaanse magnaten als Frick waren gekocht, te verkopen.
Gelukkig leidt het niet bij iedereen tot zulke extreme oplossingen.
De zomervakantie heeft bepaalde festivals in staat gesteld om “de meubelen te redden”. Het klassieke muziekfestival in La Roque d’Antheron (Frankrijk), bijvoorbeeld, wist 30.000 bezoekers te trekken en een aanwezigheidspercentage van 90% te claimen (met 35.000 verkochte kaarten). René Martin, de organisator, toonde zich tevreden (Franse site), ook al was deze 40e editie verlieslatend door het lagere aantal verkochte tickets (70% minder inkomsten).
Naast de rampzalige gevolgen van Covid voor grote instellingen komt de hoop van kleine musea. Ze leven voornamelijk van een nationaal of zelfs lokaal cliënteel en zijn minder afhankelijk van de grillen van het toerisme. In Frankrijk is hun financieringswijze ook anders en wegen de ticketontvangsten wegen minder zwaar door in hun omzet. Ze zijn dus beter “gewapend” om het hoofdf te bieden, vooral omdat een lokale cliënteel altijd loyaler is dan een passant (toerist). Vergeet niet dat 75% van de bezoekers van het Louvre toeristen zijn. Dit effect als gevolg van de klantenbinding wordt door Prof. Jean-Michel Tobelem in een interview (Franse site) met France Culture bevestigd wanneer hij stelt :
Musea in de regio’s of van bescheiden omvang hebben deze economische afhankelijkheid niet; ze hebben vaak een lokale verankering waardoor bezoekers eerder geneigd zijn om terug te keren.
De deugdzame cirkel van klantenbinding, die ik al aantoonde in een ander artikel over de klantenervaring in musea, wordt hier dus nog eens bevestigd.
Gevolgen op de lange termijn van Covid voor de cultuursector
Laten we maar meteen met de deur in huis vallen: de toekomst van culturele instellingen ziet er somber uit. Verzwakt door de sterk dalende inkomsten voor 2020 zullen zij niet kunnen rekenen op een inhaalbeweging in 2021. De directeur van de Tate Gallery, Maria Balshaw, verwacht op korte termijn geen terugkeer naar een normale situatie. In haar toespraak op de BBC zei ze dat ze verwacht dat de opkomst op de lange termijn wordt gehalveerd. Ze verwees naar een opiniepeiling van Œil du Public, waarin wordt voorspeld dat 47% van de Fransen hun culturele uitstapjes zullen verminderen.
Op het eerste gezicht kan men zich verheugen over het feit dat sommige grote instellingen hun aanwezigheid zien afnemen, maar het vooruitzicht van een langdurige daling van de aanwezigheid is een tragedie. Het onderhouden van een museum kost enorm veel geld en dat moeten we onder ogen zien. Weinig culturele locaties zijn financieel in evenwicht. Met een halvering van de inkomsten uit de ticketverkoop op de lange termijn, staat deze sector voor een bloedbad. De aanpassingsvariabele zal in eerste instantie onvermijdelijk het personeel zijn, in tweede instantie de acquisities en de productiekosten.
De culturele sector zal (nog) meer moeten leven van de steun van de overheid, die uiteindelijk zal moeten beslissen. De crisis is nog maar net begonnen. We kunnen een lange daling verwachten die een decennium kan duren om de achterstand in te halen. Deze vooruitzichten zijn des te schrijnender omdat het mogelijk zou zijn geweest de schade te beperken.
We kunnen een lange terugval in de culturele sector verwachten die een decennium kan duren om de achterstand in te halen.
Verlaten culturele plaatsen: waar zit het gevaar?
Iedereen die tussen juli en september 2020 een culturele locatie in Europa heeft bezocht, zal zich hiervan bewust zijn:
- de gezondheidsprotocollen werden strikt opgevolgd
- de opkomst is sterk gedaald
De uitgevoerde maatregelen waren drastisch: gedwongen vermindering van de totale capaciteit (verplichte reservering), maximale capaciteit per kamer, maskers en handgel voor iedereen. De grootste musea, die vooral toeristen aantrekken, konden zo ongekende bezoekomstandigheden bieden. In juli 2020 ontving het Louvre 4 keer minder bezoekers dan normaal. Van de 200.000 bezoekers in juli was meer dan de helft Frans. Op het Château de Versailles, dat zeer populair is bij Chinese toeristen was er drie keer minder opkomst (10.000 bezoekers per dag in plaats van 30.000).
Concertzalen en theaters moesten tot 2/3 van de beschikbare plaatsen inkrimpen. De beroemde concertzaal van BOZAR (Brussel) hield dus telkens een rij leeg en 2 zitplaatsen tussen elke “toeschouwersbubbel”. Nooit eerder leek het enorme auditorium Henry Le Boeuf, waar de wereldberoemde Koningin Elisabethwedstrijd plaatsvindt, zo leeg.
Ook in de muziekprogramma’s zijn er substantiële veranderingen doorgevoerd: de pauze is opgeheven, de voorstellingen zijn korter geworden, … alle mogelijke besmettingsbronnen zijn methodisch geëlimineerd en er zijn geen besmettingshaarden in musea en theaters geweest. Het besluit om culturele instellingen te sluiten is des te onbegrijpelijker. Het tijdschrift Nature heeft een studie (Engelse site) gepubliceerd waaruit blijkt dat de culturele sites geen bron van besmetting vormden.
Uit een studie die in het tijdschrift Nature is gepubliceerd, blijkt dat culturele sites geen broeinesten van besmetting zijn.
Als u alleen een hamer hebt, zijn alle problemen spijkers
De situatie waar we getuige van zijn is grotesk. Onder het mom van maatregelen om de verspreiding van het virus te beperken, slaan de regeringen zonder onderscheid toe.
Een Chinese studie veronderstelt een mogelijke besmetting in restaurants: alle bars en restaurants worden zonder onderscheid gesloten.
En omdat er geen reden is om jaloers te zijn, worden ook alle culturele locaties gesloten, die al minimaal werden gebruikt en geen gevaar meer vormden.
Dit binaire beleid van ongedifferentieerde beperkingen toont alle grenzen van het politieke handelen aan. In plaats van gerichte maatregelen te nemen, is het beter om niet jaloers te zijn en alle delen van de economie gelijk te behandelen. “Voor degenen die alleen een hamer hebben, zijn alle problemen spijkers.” Dat lijkt me een adagium dat perfect past bij deze toestand.
Covid: Een gemiste kans om de bevolking terug te laten komen
Cultuur is altijd de vijand geweest van de autocratische regimes die haar wilden muilkorven. Vandaag de dag is de cultuur stil.
Ondergewaardeerd, zonder gevaar voor besmetting, hadden culturele instellingen Eldorado’s kunnen worden voor degenen die er nooit geweest zijn. Al in mei 2020 had ik het idee geopperd om iedereen een cultuurcheque aan te bieden. Of een museum nu 1 bezoeker verwelkomt of 10.000, de vaste kosten blijven gelijk. Waarom niet de meest kansarme bevolkingsgroepen “uitnodigen” om gratis een museum of een voorstelling te ontdekken? Dit idee is utopisch, denkt u? Niet zozeer. Om het toerisme te bevorderen heeft de Belgische regering besloten om 10 gratis treinreizen per inwoner toe te kennen. Het principe is precies hetzelfde.
Door alle activiteiten op één hoop te gooien, hebben de overheden een unieke kans gemist om cultuur te introduceren bij een nieuw publiek in perfect gecontroleerde omstandigheden die artiesten die van hun publiek waren afgesneden, tevreden zouden hebben gesteld.
Posted in Marketing.
