In onze laatste studie over fondsenwerving door Europese bedrijven in 2020-2021 zagen we een totale ondervertegenwoordiging van vrouwen. Zij vertegenwoordigen amper 8% van de oprichters van deze bedrijven. In onze studie van vandaag gaan we dieper hierop in om na te gaan in welke landen vrouwen het meest vertegenwoordigd zijn en welke landen het meeste fondsen hebben opgehaald voor hun startup/scale-up in 2020-2021.
Inhoud
- 8,1% vrouwen in bedrijven die fondsen werven
- Hoeveel hebben de vrouwen opgehaald?
- Waar vind je de meeste vrouwen onder de bedrijven die fondsen hebben opgehaald?
- TOP 3 van vrouwen die het meeste geld hebben opgehaald
- Waarom zijn er zo weinig vrouwen in Europese startups en scale-ups?
- Conclusie
8,1% vrouwen in bedrijven die fondsen werven
Eerst moeten we ons een duidelijk beeld vormen van de vrouwen bij de oprichters van bedrijven in onze studie. Van de 1374 oprichters in de 841 bedrijven in ons onderzoek waren er slechts 111 vrouw, dus maar 8,08%.
Ondernemingen (mede)opgericht door vrouwen waren goed voor 7,96% van de opgehaalde bedragen
In de Amerikaanse studie (Engelse site) die in de Harvard Business Review werd gepubliceerd, ontvingen vrouwen slechts 2,3% van de risicokapitaalfinanciering. In onze op Europa gerichte studie wordt het aandeel van de financiering op 7,96% geschat.
Dit cijfer ligt dicht bij dat van de vertegenwoordiging van vrouwen in de onderzochte ondernemingen. Het lijkt er dus op te wijzen dat er geen sprake is van discriminatie met betrekking tot de toegekende bedragen.
“Ik had bijna het gevoel dat het in ons voordeel was dat ik een vrouw was”
Bibi Blomqvist is medeoprichtster van Cogo, een startup op het gebied van mobiliteit. Ze is gevestigd in Kopenhagen en haalde in maart 2021 1 miljoen euro op.
Wat verbaasde u het meest over de resultaten?
De genderkloof in fondsenwerving. Hoewel dit onderwerp de laatste jaren veel aandacht heeft gekregen, was ik toch verbaasd dat de kloof zo groot was.
Wat vindt u persoonlijk van deze resultaten?
Als tech-ondernemer heb ik gemerkt dat deze “tech”-component bij veel van de vrouwelijke fondsenwervers aanwezig is. Ik vraag me dus af of de resultaten uiteindelijk niet een weerspiegeling zijn van de ondervertegenwoordiging van vrouwen in de tech.
Kreeg u de indruk dat investeerders terughoudender waren om geld te lenen aan vrouwen dan aan mannen?
We zijn een gemengd team van medeoprichters. Met al die aandacht voor diversiteit, had ik bijna het gevoel dat het in ons voordeel was dat ik een vrouw was.
Waar zijn de vrouwen die in 2020-2021 fondsen hebben geworven?
De 111 vrouwen uit onze studie wonen voornamelijk in het Verenigd Koninkrijk. Dat is niet verwonderlijk, want het is het nummer één land op onze ranglijst voor fondsenwerving. Verrassender is echter de tweede plaats van Frankrijk, dat Duitsland en Zweden voorblijft (respectievelijk tweede en derde in onze rangschikking in termen van opgehaalde bedragen).
Ten slotte wijzen wij op de goede positie van Denemarken dat op de 5e plaats staat van de landen waar vrouwen het meest vertegenwoordigd zijn, terwijl het slechts 13e staat wat de bijeengebrachte bedragen betreft. Deze prestatie weerspiegelt het hoge percentage vrouwelijke ondernemers in dit land, zoals u in de volgende grafiek kunt zien.
Welke landen hebben het hoogste percentage vrouwelijke oprichters? Om deze vraag te beantwoorden hebben wij het percentage vrouwen in elk land in kaart gebracht. Zoals blijkt, varieert het percentage sterk van land tot land. Deze grote verschillen zijn ook een weerspiegeling van het zeer beperkte aantal fondsenwervers in sommige landen. Litouwen bijvoorbeeld, dat bovenaan onze ranglijst staat, telde in die periode slechts 10 fondsenwervingsevenementen waarbij 23 (mede)oprichters betrokken waren (van wie 7 vrouwen).
Hetzelfde geldt voor Roemenië, dat verrassend op de tweede plaats staat wat het percentage vrouwen onder (mede)oprichters betreft, maar uiteindelijk slechts 6 fondsenwervingen telt.
Op de derde plaats komt Denemarken, waar 15,2% van de ondernemers in onze studie vrouw is. Het aantal fondsenwervingen (23) is er significanter.
“Toen ik de resultaten zag, was ik niet verrast”
Mathilda Ström is een ervaren ondernemer. Zij is mede-oprichtster van BIMA en haalde in september 2020 26 miljoen euro op.
Ze komt oorspronkelijk uit Zweden, maar woont nu in het Verenigd Koninkrijk. “Toen ik de resultaten zag, was ik niet verbaasd,” zegt ze in de inleiding van ons interview.
Bij de bespreking van de resultaten van deze studie met Mathilda, bracht zij een aantal interessante gedachten naar voren:
- Kan risicoaversie verklaren waarom er meer mannelijke dan vrouwelijke oprichters zijn? Uit een eerdere studie die wij in heel Europa uitvoerden, bleek dat er op dit punt duidelijke verschillen bestaan tussen mannen en vrouwen. Mathilda is zich bewust van deze verschillen en vindt zichzelf minder risicomijdend dan haar mannelijke medeoprichter.
- Kunnen deze verschillen worden verklaard door het profiel van de beleggers, die over het algemeen mannen zijn?
- Hoe beïnvloedt de eerdere ervaring van een vrouwelijke oprichter met fondsenwerving haar waarschijnlijkheid om nieuwe fondsen te werven?
- Zijn gemengde teams van oprichters succesvoller bij fondsenwerving?
BIMA is een fintech-bedrijf in de gezondheidssector. Het biedt digitale gezondheids- en verzekeringsdiensten aan in opkomende markten. Het werd in 2010 opgericht door Gustaf Agartson en Mathilda en heeft in totaal zo’n 200 miljoen dollar opgehaald.
TOP 3 van vrouwen die het meeste geld hebben opgehaald
Het eerste wat opvalt is dat de grootste fondsenwervers van door vrouwen medeopgerichte startups zich niet in het Verenigd Koninkrijk bevinden, maar wel in Zweden en Litouwen.
Twee vrouwen staan nek aan nek in de rangschikking wat betreft opgehaalde bedragen. Kry (Zweden) haalde 262 miljoen euro op en Vinted (Litouwen) 250 miljoen euro. Op de derde plaats staat Infarm (Duitsland) met 144 miljoen euro.
- Kry is een bedrijf in de gezondheidszorg. Het werd mede opgericht door Josefin Landgård.
- Vinted is een van de toonaangevende platforms voor de verkoop van tweedehandskleding. Het werd mede opgericht door Milda Mitkute.
- Infarm is een Duits bedrijf dat gespecialiseerd is in verticale boerderijen. Het werd in 2013 mede opgericht door Osnat Michaeli.
Waarom zijn er zo weinig vrouwen in Europese startups en scale-ups?
De resultaten van deze studie zijn overtuigend. Zij liggen ook in de lijn van andere studies over vrouwelijk ondernemerschap en de vertegenwoordiging van vrouwen in snelgroeiende startende ondernemingen.
We hebben verschillende hypotheses.
Zwakke punten van vrouwelijk ondernemerschap in het algemeen
Vrouwen zijn over het algemeen minder bereid om risico’s te nemen dan mannen. Dit kan een factor zijn die verklaart waarom zij minder ondernemingen oprichten. Uit een studie van INSEE (Franse site) blijkt dat in Frankrijk door vrouwen opgerichte ondernemingen iets meer dan een derde (37%) van alle ondernemingen vertegenwoordigen. Het is dan ook logisch dat er een onevenwicht bestaat in het aantal bedrijven dat particuliere financiering ontvangt.
Risico-aversie
Aangezien het percentage vrouwen in onze steekproef significant lager is, kunnen we ook de hypothese van een lagere aanwezigheid van vrouwen in snelgroeiende startende ondernemingen in overweging nemen. Dit zou kunnen worden verklaard door een grotere risicoaversie, zoals wij in deze andere studie aantoonden.
Vooringenomenheid van beleggers
In dit artikel (Engelse site) vertelt een oprichter van een startup enkele anekdotes waaruit blijkt dat investeerders vooroordelen hebben die hun beslissingen beïnvloeden.
Conclusie
Deze studie had betrekking op 841 fondsenwervingsevenementen in 2020-2021 in Europa. Het vertoont aanzienlijke verschillen met eerder in de Verenigde Staten uitgevoerde onderzoeken. Hoewel vrouwen beter vertegenwoordigd zijn dan aan de andere kant van de Atlantische Oceaan, vormen zij nog altijd een te grote minderheid. Deze resultaten verdienen dan ook de nodige aandacht om enerzijds de ondernemers en anderzijds de overheid bewust te maken.
“Ik kan me niet herinneren dat ik een vergadering heb bijgewoond met een vrouw of iemand van een minderheid”
Zoë Vets is medeoprichtster en CMO van Livetheworld.com en haalde in april 2021 € 300.000 op. Zij is gevestigd in Antwerpen, België.
Waarom denk je dat deze bedrijven meestal door mannen worden opgericht?
Ik denk dat deze bedrijven een grote technologische component hebben. De technologische wereld wordt nog altijd in grote mate door mannen gedomineerd. Dit komt ook tot uiting in de oprichters van deze ondernemingen. Om financiering te krijgen via een ‘business angel’ of durfkapitaal is een voluntaristische aanpak en een zeker risico vereist. Van wat ik hier in België kan zien, groeit het ondernemerschap van vrouwen sterk. Maar de manier waarop vrouwen investeringen krijgen gebeurt traditioneler. Zij gaan ofwel via traditionele leningen of via crowdlending te werk, en hun groeitempo is trager.
Is vrouw zijn een nadeel bij fondsenwerving?
In ons geval waren alle business angels en durfkapitalisten blanke mannen (meestal ouder). Ik kan me geen enkele ontmoeting met een vrouw of minderheidsvertegenwoordiger herinneren. Aan het eind van de dag, moeten we de feiten onder ogen zien. Mensen voelen zich aangetrokken tot mensen met dezelfde achtergrond. Het is veel gemakkelijker om te praten met iemand die op jouw school heeft gezeten of uit dezelfde sociaal-economische achtergrond komt.
Daarnaast denk ik dat de meeste (niet alle) vrouwen en mannen een verschillende aanpak hebben bij het netwerken en promoten van hun startup. Mannen zullen hen met vertrouwen rechtstreeks benaderen, zelfs als de band zwak is. Vrouwen nemen over het algemeen een zachtere, meer indirecte houding aan (ik persoonlijk ook). Als de investeringsgemeenschap in België (en andere delen van Europa) niet diverser wordt, zelfs als we echt proberen om vrouwelijke en minderheidsondernemers te promoten, zal het aantal investeringen uiteindelijk teleurstellend blijven, vrees ik.
Welk tips heeft u voor vrouwelijke startups om fondsen te werven?
Wees niet bang om je netwerk te gebruiken. Mensen zijn echt meer bereid om je te helpen en te verbinden dan je denkt. Dit is vooral belangrijk in de beginfase, wanneer je op zoek bent naar startkapitaal.
Posted in Entrepreneuriat, Ondernemen.
