Ik ben een grote fan van Amazon. Persoonlijk voor de klantenervaring die wordt geboden, en professioneel voor het innovatieve karakter van het bedrijf. Niets verbaast me meer dan het vermogen van Amazon om technische revoluties te lanceren zoals Amazon Go en “Just Walk Out”. Het laatste artikel dat we in samenwerking met Olvier Delangre (CEO van Amoobi) over Amazon Fresh publiceerden, zette me aan het denken over de menselijke en ecologische gevolgen van deze innovaties. Ik deel mijn gedachten met u in dit artikel.
Wat is het doel van de Just Walk Out-technologie?
Alvorens in te gaan op de kern van het onderwerp is het misschien goed om even eraan te herinneren wat de Just Walk Out-technologie precies omvat.
Met deze technologie, die door Amazon is uitgevonden en voor het eerst werd getest in de Amazon Go-testwinkel, kan de klant de kassa overslaan. Ze gaan de winkel binnen, helpen zichzelf, en vertrekken. Sensoren van allerlei aard volgen de klanten en analyseren wat ze meenemen alvorens de rekening per e-mail toe te sturen. Dit belooft een “betere klantenervaring” en meer efficiëntie (minder tijd kwijt aan winkelen).
Er bestaan variaties in het slimme winkelwagentje van Amazon, waarmee elk product kan worden gescand en uw positie in de winkel te allen tijde kan worden gevolgd.
De door Amazon ingezette technologieën maken het mogelijk de online en offline werelden te laten samensmelten. Van nu af aan is de offline wereld slechts een verlengstuk van de online wereld. Deze toekomstvisie die ik een paar jaar geleden voorstelde, is werkelijkheid geworden. Amazon is erin geslaagd. Maar tegen welke prijs?
We zijn van de “brick-and-mortar’-winkel naar de “chips-and-cables”-winkel overgestapt.
Technologische vooruitgang, de kern van de evolutie van de kleinhandel
Het voorbeeld van Amazon is slechts een weerspiegeling van een grotere realiteit, namelijk die van de detailhandel in het algemeen. De toekomst ervan is al zichtbaar in China. Daar hebben bedrijven als JDCom al veel winkels autonoom gemaakt. Er zijn helemaal geen kassa’s meer en werknemers zijn opnieuw ingedeeld om bestellingen klaar te maken die in 30 minuten worden geleverd door autonome voertuigen. Terzelfder tijd is er ook verticale integratie in de vorm van groente- en fruitproductie door de kleinhandelaar. Van experimenten voor imagodoeleinden, zoals bij Delhaize, gaan we nu naar industriële productie door aquaponics.
Deze technologische infusie vindt plaats op alle gebieden van de fysieke winkel. De plafonds zijn bezaaid met sensoren (zie boven) en zelfs de achterkant van de rekken zijn “slim”. We zijn van brick-and-mortar op chip-and-cable overgestapt.
De bevrijdende technologie van de begindagen van het internet is een verslavende hersenschim geworden.
De kosten van de technologie
Dit brengt mij tot de kern van mijn betoog: de kosten van de technologie.
Achter de inzet van alle volgapparatuur onder het mom van vooruitgang en efficiëntiewinst (sneller winkelen, sneller geleverd krijgen) gaat een minder aangename werkelijkheid schuil.
Ik zie twee verschillende gevolgen:
- een maatschappelijk effect in de vorm van een verlies van groepsinstinct en de ontwikkeling van solitair gedrag
- een ecologische impact als gevolg van het gebruik van technologie
Maatschappelijke gevolgen van de technologische ontwikkeling in de detailhandel
Het is opmerkelijk dat de technologie ons in de richting duwt van de vernietiging van het kudde-instinct. Alles wordt gedaan om mensen te isoleren. De bevrijdende technologie van de begindagen van het internet is een onderdrukkende hersenschim geworden. Niet tevreden met het isoleren van mensen in virtuele werelden, dringt de technologie nu ook echte werelden binnen, opnieuw om relaties te verbreken. Het verplaatst de wereld van een relationele naar een transactionele ruimte. Wat een ironie toen marketeers rond de jaren negentig de superioriteit van het relationele model aankondigden. Binnenkort wordt alles in 15 minuten aan huis geleverd door robots gemaakt van plaatmetaal en kabels, en kunnen we thuis blijven zitten tot de volgende pandemie toeslaat. Gelukkig zal Mark Zuckerberg tegen die tijd zijn “metaverses” hebben ontwikkeld, gezuiverde virtuele werelden waarin we kunnen rondlopen zonder ons huis te verlaten.
Milieu-impact
De verschuiving naar de “slimme winkel ” verbergt enorme milieukosten. De overvloed aan sensoren creëert een ongekende behoefte aan gegevensverwerking. Niet alleen zitten er chips in elke sensor, maar ook in de superkrachtige servers die nodig zijn om de vloed van gegevens die wordt verzonden te verwerken. Maar deze elektronische componenten hebben een catastrofale ecologische voetafdruk, vooral de chips.
MIPS (Material Input of Unit of Service) is een meeteenheid die werd uitgevonden door de Universiteit van Wuppertal om de ecologische impact van de fabricage van een product te meten. Het is de verhouding tussen het gewicht van het eindproduct en de hoeveelheid materiaal die nodig is om het te vervaardigen. Siliciumchips zijn dus de meest energie-intensieve voorwerpen die door de mens worden geproduceerd. Elke “gram” geproduceerde chip vereist 16.000 gram grondstoffen.
Allemaal voor dit?
Dit technologische traject maakt me bang. We zitten in een ratrace die wordt aangedreven door de detailhandel zelf. Met andere woorden, de mens wordt ertoe aangezet zijn gedrag te veranderen en zich te ontwikkelen volgens een traject dat is uitgezet door bedrijven die met verlies innoveren.
Wat nog intrigerender is, is de verwachte “winst”. De technologische investering van Amazon is momenteel niet winstgevend. Dus mensen worden vervangen door machines om winstgevendheid te verliezen. “Allemaal voor dit? Ik wil zeggen. De vergelijking ziet er als volgt uit: meer kosten, meer technologie, minder mensen, minder winstgevendheid. Zo gesteld, wie wil er nu zo’n waardevoorstel? En toch, het is degene waar we ons elke dag over verwonderen (ik eerst).
Posted in Innovation.
