10 januari 2024 1022 woorden, 5 min. gelezen

Enquêtes: verschillende soorten steekproeven

Door Pierre-Nicolas Schwab Gepromoveerd in marketing, directeur van IntoTheMinds
In dit artikel bespreken we de verschillende soorten steekproeven en hoe u de juiste keuze kunt maken op basis van de kenmerken van uw marktonderzoek.

Het uitvoeren van marktonderzoek omvat het selecteren van deelnemers voor de verschillende uit te voeren onderzoeken, zowel kwalitatief als kwantitatief. Deze steekproeven kunnen zowel probabilistisch als niet-probabilistisch zijn. Dit artikel zal u helpen om de verschillende soorten steekproeven, hun verschillen en hun toepassingen te begrijpen. We starten met het bekijken van willekeurige benaderingen, die het vaakst gebruikt worden in enquêtes. In het tweede deel kijken we naar niet-random methoden, waarop alle kwalitatieve studies (maar niet uitsluitend) gebaseerd zijn. In het midden van dit artikel vindt u een grafische weergave van de verschillende soorten probabiliteitssteekproeven.

Neem contact met ons op om uw enquêtes en kwalitatieve onderzoeken uit te voeren

Als u maar 30 seconden heeft

  • Er zijn 2 hoofdtypen steekproeven: willekeurig (probabilistisch) en niet-willekeurig (niet-probabilistisch).
  • In kwalitatief onderzoek worden alleen niet-random methoden gebruikt. Meestal gaat het om steekproeven om een fenomeen te onderzoeken.
  • Enquête-instellingen maken vaak gebruik van de quota-benadering. Dit geldt zowel voor B2C- als B2B-enquêtes.

Waarom zijn steekproeven nodig?

Simpel gezegd omdat het onmogelijk is een hele populatie te ondervragen, of het nu gaat om een kwalitatief of kwantitatief onderzoek. Steekproeftrekking is daarom essentieel voor betrouwbare resultaten. Wij merken echter dat er te weinig aandacht wordt besteed aan het type steekproef dat wordt gekozen voor het doel dat wordt nagestreefd. Daarom hebben wij dit artikel geschreven.


Er wordt te weinig aandacht besteed aan het type steekproef dat wordt gekozen voor het doel dat nagestreefd wordt.


Willekeurige steekproeven

Steekproeven vormen een essentieel onderdeel van elke betrouwbare enquête. Het stelt u in staat om onbevooroordeelde resultaten te verkrijgen door elk lid van de populatie een gelijke kans te geven om geselecteerd te worden. Er zijn 4 soorten aselecte steekproeven.

Enkelvoudige aselecte steekproef (“Simple Random Sampling”)

De enkelvoudige steekproef zorgt ervoor dat elk lid van de populatie een gelijke kans heeft om in de steekproef opgenomen te worden. Het proces is vergelijkbaar met een loterij: elk element van de populatie krijgt een uniek nummer toegewezen en vervolgens wordt er willekeurig een reeks nummers gekozen. Dit garandeert onpartijdigheid, minimaliseert vertekening en maakt het mogelijk om nauwkeurige conclusies te trekken over de hele populatie. Eenvoudige aselecte steekproeven worden veel gebruikt omdat ze gemakkelijk uit te voeren zijn en representatieve steekproeven opleveren.

Systematische steekproef (“Systematic Sampling”)

Bij deze methode worden elementen van de populatie met regelmatige tussenpozen geselecteerd, bepaald door een selectiestap. Het startpunt wordt over het algemeen willekeurig gekozen. Deze techniek is vooral nuttig als de populatie homogeen is en er een volledige lijst beschikbaar is. Er is echter een (beperkt) risico op vertekening als er een bepaalde periodiciteit binnen de populatie bestaat die overeenkomt met het selectie-interval. Om deze methode correct te implementeren, moet de ideale stapgrootte voor de bestudeerde populatie dus vooraf bestudeerd worden.

Gestratificeerde steekproef (“Stratified Sampling”)

Bij deze aanpak wordt de populatie in homogene subgroepen verdeeld, strata genoemd, voordat de steekproeven worden geselecteerd. Elk stratum is een aparte groep met vergelijkbare kenmerken. De steekproeftrekking wordt dan in elk stratum afzonderlijk uitgevoerd. Deze aanpak zorgt ervoor dat elke subgroep voldoende vertegenwoordigd is in de uiteindelijke steekproef. Gestratificeerde steekproeftrekking is vooral nuttig als de strata verschillende varianties hebben, waardoor de steekproeffout kleiner wordt en de nauwkeurigheid van de schattingen toeneemt in vergelijking met enkelvoudige aselecte steekproeftrekking.

Clustersteekproef (“Cluster Sampling”)

Deze techniek is nuttig als de doelpopulatie groot en moeilijk toegankelijk is. In plaats van elk element van de populatie individueel te selecteren, verdeelt clusterneming de populatie in groepen, of “clusters”, vaak op basis van geografie of andere natuurlijke kenmerken. Sommige van deze clusters worden dan willekeurig geselecteerd voor de enquête. Alle individuen binnen de geselecteerde clusters worden opgenomen in de steekproef. Deze methode is voordelig vanwege de eenvoud en kosteneffectiviteit, maar kan vertekend zijn als de clusters niet representatief zijn voor de hele populatie. Deze probabilistische methode mag niet verward worden met de quotamethode.

Niet-willekeurige steekproeven

Niet-willekeurige steekproeven

Niet-willekeurige steekproeftechnieken zijn nog altijd zeer gangbaar (zo niet dominant) in marktonderzoek. Ook hier zijn er 4 hoofdtypen.

Gemakssteekproef

Deze methode is veel wijder verspreid dan u misschien denkt (zie ook ons volledige artikel over dit onderwerp). Hierbij worden elementen geselecteerd op basis van hun onmiddellijke beschikbaarheid of toegankelijkheid. Er is dus geen garantie voor representativiteit, wat verklaart waarom gemakssteekproeven vooral gebruikt worden bij verkennende benaderingen (bijvoorbeeld kwalitatieve onderzoeken). Tot slot kan een gemakssteekproef niet worden gebruikt om resultaten te generaliseren.

Quotumsteekproef (“Quota Sampling”)

Quota steekproeftrekking houdt de doelbewuste selectie in van individuen op basis van vooraf bepaalde kenmerken, bedoeld om de doelpopulatie te weerspiegelen. Deze methode wordt veel gebruikt in opiniepeilingen en marktonderzoek. De meest voorkomende kenmerken zijn leeftijd, geslacht, opleiding, inkomen, enz. op basis van hun verdeling in de totale populatie. In de praktijk werken we meestal met “klassen”. De meest gebruikte leeftijdsklassen zijn bijvoorbeeld: 18-24, 25-34, 35-44, 45-54, >55.

Deelnemers worden dan geselecteerd totdat de quota voor elke categorie gevuld zijn. Met deze methode kunnen gegevens snel en voordelig verzameld worden, terwijl er een zekere flexibiliteit is in de keuze van de deelnemers. Er kan echter sprake zijn van vertekening als de quota’s niet goed gedefinieerd zijn of als personen slecht geselecteerd zijn.

Doelgerichte steekproef (“Purposive Sampling”)

Doelgerichte steekproeven berusten op het oordeel van de onderzoeker om de gevallen te selecteren die het meest relevant of informatief zijn voor het doel van de studie. Deze methode wordt vaak gebruikt om complexe fenomenen te bestuderen. De onderzoeker kiest de doelwitten op basis van hun vermogen om interessante informatie te verstrekken. Voor niet-deskundigen kunnen interessante profielen geselecteerd worden op basis van een literatuurstudie.

Doelgerichte steekproeven worden gebruikt voor verkennende doeleinden, maar kunnen natuurlijk niet leiden tot veralgemeenbare resultaten.

Sneeuwbalsteekproef (“Snowballing”)

Deze kwalitatieve onderzoekstechniek wordt gebruikt om moeilijk te bereiken populaties te bestuderen. Het begint met een kleine groep bekende deelnemers en breidt zich uit door hun doorverwijzingen. Elke gerekruteerde deelnemer verwijst anderen door, waardoor een “sneeuwbal” ontstaat die in omvang toeneemt.

Deze methode is vooral nuttig om toegang te krijgen tot gesloten of marginale gemeenschappen, waar de leden elkaar kennen en vertrouwen. Hoewel het economisch en praktisch is, kan het vooroordelen introduceren, aangezien de steekproeven niet willekeurig zijn en mogelijk niet de hele populatie vertegenwoordigen. Desondanks blijft sneeuwballen een waardevol hulpmiddel om weinig bekende of gevoelige fenomenen te onderzoeken.



Posted in Marketing.

Plaats uw mening

Je e-mailadres zal niet getoond worden. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *